Pazar, Ekim 6

Konya’nın Coğrafi Yapısı

Konya ili;Anadolu Yarımadası’nın ortasında bulunan İç Anadolu Bölgesi’nin güneyinde,şehrin kendi adıyla anılan Konya bölümünde yer almaktadır.

 

İlimiz topraklarının büyük bir bölümü,İç Anadolu’nun yüksek düzlükleri üzerine rastlar.Güney ve güneybatı kesimleri Akdeniz bölgesine dahildir.Konya,coğrafi olarak 36º 41′ ve 39º 16′ kuzey enlemleri ile 31º 14′ ve 34º 26′ doğu boylamları arasında yer alır.Yüzölçümü 38257 km2 (göller hariç)’dir.Bu alanı ile Türkiye’nin en büyük yüzölçümüne sahip olan ilidir.Ortalama yükseltisi 1016 m’dir.İdari yönden,kuzeyden Ankara, batıdan Isparta, Afyonkarahisar, Eskişehir, güneyden İçel, Karaman, Antalya, doğudan Niğde, Aksaray illeri ile çevrilidir.

Konya ili, doğal açıdan kuzeyinde Haymana platosu, kuzeydoğuda Cihanbeyli Platosu ve Tuz Gölu”‘ne, batısında Beyşehir Gölü’ne ve Akşehir Gölü’ne, güneyinde Sultan Dağları’ndan başlayan Karaman ilinin guneyine kadar devam eden, Toros yayının iç yamaçlaro önünde bir fay hattı boyunca oluşmus volkanik dağlara, doğusunda ise Obruk platosuna kadar uzanır.

İlin uç noktalarını kuzeyinde Kulu’nun Köşkler Köyü, batısında Akşehir’in Değirmen Köyü, güneyinde Taşkent’in Beyreli Köyü, doğusunda ise Halkapınar’ın Delimahmutlu Köyü uç noktalarını oluşturmaktadır.

KONYA’NIN NÜFUSU
Konya,nüfus bakımından ülkemizin İstanbul,Anakara,İzmir ve Bursa’dan sonra 5.büyük ilidir.1997 yılı nüfus tespitine göre ilin nüfusu 1.943.757’dir.Nüfusun 1.141.435’i il ve ilçelerinde 802.322’si bucak ve köylerde yaşamaktadır.Şehirde yaşayanların oranı %58.7,köyde yaşayanların oranı ise %41.3’dür.

Konya’nın nüfus artış hızı Türkiye ortalamasına çok yakındır.1997 yılı nüfus tespitine göre nüfus artış hızı %0 13.69,Türkiye ortalaması ise %0 15.08 olmuştur.
Ülkemizin en geniş yüzölçümüne sahip olan Konya’da kilometrekareye düşen nüfus Türkiye ortalamasının oldukça altındadır.1997 yılı nüfus tespitine göre Konya’nın nüfus yoğunluğu 51’dir.

Konya İli Merkezi 691.106 olan nüfusu ile Türkiye’nin 7.büyük ilidir. 1927 yılında 504.125 olan Konya İli nüfusu geçen 70 yıl içerisinde yaklaşık 4 kat artarak 1.943.757’ye yükselmiştir.Cumhuriyetin ilk yıllarında nüfusun yaklaış %80’i köylerde yaşarken son nüfus tespitine göre bu oran %40 seviyesine gerilemiştir.
1985 yılı genel nüfus sayımından sonra Karaman’ın il olması nedeniyle 1985 nüfusu 1990 idari bölünüşüne göre yeniden düzenlenmiştir.

Merkez İlçelerden biri olan Selçuklu İlçesi 281.256 kişi ile Konya İli’nin nüfus itibarıyla en büyük ilçesidir. Diğer Merkez ilçelerden Meram İlçesi 236.531 kişiyle ikinci Karatay İlçesi ise 173.319 kişi ile üçüncü sırayı almaktadır.Diğer bir ifade ile il merkezini oluşturan 3 ilçe nüfus büyüklüğü bakımından ilk 3 ilçeyi teşkil etmektedir.Merkez ilçeleri takiben sırayla Ereğli,Beyşehir,Akşehir,Çumra,Seydişehir ve Ilgın ilçeleri nüfus açısından ilin büyük ilçeleri arasında yer almaktadır.

KONYA’NIN YÜZÖLÇÜMÜ
Konya yüzölçümü 38257 km2’dir.Bu alanı ile Türkiye’nin en büyük yüzölçümüne sahip olan ilidir.Konya’nın bu yüzölçümüne göller dahil değildir.

KONYA’NIN JEOLOJİSİ
Konya il sınırları içerisinde kalan alan, Türkiye’nin Ana Tektonik Ünitelerinden Orta Anadolu Birliği”nin güney kesimi ile Toros Birligi’nin orta kesiminde kalmaktadır. Toros Birliği farklı iklime ortalarını yansıtan ve geç Kretase Paleosen (ikinci zaman sonu dördü”üncü zaman başlangıcı) döneminde gelişen sıkışma kuvveleri ile üst üste bindirilrniş kütlelerden meydana gelmektedir. Konya il sınırları içine giren alanda bunardan Bozkır Geyikdaği ve Aladag- kütleleri gözlenmektedir. Gerek Toros Kuşağında, gerekse Orta Anadolu birliğinde yörede yuzeyleyen en yaşli kayaçlar olarak Paleozoik (birinci zaman) yaşlı kayac birimleri Bozkır, Hadim, Seydişehir, Akören, Ahirli, Beyşehir, Doğan hisar, Kadınhanı yörelerinde ortaya çıkmaktadır. Genellikle Paleozoik yaşlı birimlerin bir devamı niteliğinde olan Mezozoik (ikinci zaman) yaşIi kayaçlar ise yaygın olarak Ereğli, Bozkır, Seydişehir; Ahırlı, Ak ören, Altinekin, Kadınhanı, Beyşehir, Akşehir, Ilgın, Doğan hisar yörelerinde yuzeylemektedir. Mezozoik sonunda kapanan okyanusun sıkışması ile ortaya çıkan dağ- oluşumu evresinde Toroslarda kütleler meydana gelirken okyanus kabuğu parçaları olan ofiyolitler bu kütlelerin arasında, özellikle Konya Meram, Ereğli güneyi, Bozkır güneyi, Karapınar ve Cihanbeyli civarında gözlenir konuma gelmiştir.

Tersiyerde (üçüncü zaman) denizin ve gölsel Sedimanların yanı sıra yaygın volkanik faaliyetlerle daha yaşlı birimlerin üzeri örtülmüştür. Denizel sedimanlar Ereğli ve Çumra civarında gözlenir. Konya ve çevresi Geç Miyosen (10 milyon yıl) Pliyosen döneminde blok faylanmalara çökmeye başlamıştır daha sonra bu ortamda bugün de kalıntılarını gördüğümüz (AkgöI ve Hotamis gölü) büyük bir göl oluşmuştur. Bu göl, karasal ve g~sel sedimanlar ile doldurularak bugünkü ovalardan Ereğli, Karapınar; Cihanbeyli, Kulu, Saray önü , Kadınhanı, Konya merkez ve çevre ilceler ile Çumra Ovaları oluşmuştur. Bu dönemde meydana gelen volkanik faaliyetler ile Karapınar, Çumra, Ak ören, Selçuklu kesiminde Takkeli dağ, Acıgöl, Meke Gölü gibi volkanik yapılar ve tüfler ortaya çıkmıştır. Ayni zaman aralığında İlgin civarında meydana gelen bir fay ile bugünkü kaplıca olarak kullanılan sıcak su çıkısIarı meydana gelmiştir. Bu~tu~n bu birimler Kuvaterner yaslı genç karasal sedimanlar la örtülmustur. Özellile Konya Ovası ve bunun devamı niteliğindeki Ereğli ve Cihan beyli Ovaları’nda, çok kalın alüvyal depolar bulunmaktadir.

Konya ili sınırları içerisinde Türkiye’nin en büyük alüminyum (boksit) ve magnezit yataklarının yanı sıra, kömür, kil, çimento hammaddeleri, kurşun-çinko, bariz madenleri ile örneğin oranda yer altı suyu rezervleri bulunmaktadır. Muminyum (boksit) yatakları Seydisehir ilcesi güneyinde üst Kretase zaman araliğinda karasal ayrışmalarla meydana gelmistir. Magnezit yataklari ise Meram ilçesi sınırlari içerisinde olup tek başına hem Konyanın hem de dünyanın en büyük rezervi (80 milyon ton) magnezit yatağıdır. Yunak civarında Magnezit ve az miktarda lüle tasi yatakları bulunmaktadir, Ilgin (Haremi Kurugöl), Beyşehir ve Seydişehir ilçelerinde Phyosen yaşlı toplam 750 milyon ton rezervli linyit kömürü yatakları bulunmaktadır. Beyşehir, Selçuklu ve Ilgın civarında önemli miktarlarda kil yataği vardır. Ayrıca Bozkır’da barit, Hadim (Kızılgeris) ve Bozkır’da (Kucuksu) kurşun çinko yataklari bulunmaktadır. Ayrıca Konya’nın birçok yerinde çimento hammaddelerinden kil, kalsit, jips, traş, kireçtaşı ve dolomit gibi hammaddeler bulunmaktadır. Konya ve çevresindeki Cumra, Ereğli, Cihanbeyli, Akşehir, Yunak ovalarinda yaklaşık 20-100 metreler arasında yer altı suyu bulunmakta ve bazı yerlerde bu su artezyen yapmaktadir.

 

Popularity: 49% [?]

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir